توکل
در این دوران، پدیدهای که ساختهای عظیم نظام معرفتی سیر کمال روحی را بیشتر سامان و شکل میدهد، «توکل»ی است که پایهاش بر ایمان به آن خدای زندهای قرار دارد که هرگز نمیمیرد. برای گذر از بحرانها و رسیدن به استقلال مورد نظر یکتا، چگونه به جریان فطری چنین «توکل»ی نزدیکتر شویم؟
هر چند تمامی امور باید از طریق کانال علّیت مناسب آن انجام شود، ولی هنگام گذر از کانالهای علّی نباید علتالعلل اصلی را از یاد برد. بدین معنا که علّیت را مستقلاً، موثر ندانیم، بلکه آگاه باشیم که استقلال، متعلق به یکتاست که برتر از همه اسباب و علل است. حتی زمانی که توانایی بر انجام کاری هست باز مؤثر اصلی را به یاد آوریم که هر آنچه در اطرافش صورت میگیرد به ذات او ارتباط مییابد.
حقیقت توکل؛ علم و آگاهی به این اصل است که «مؤثردر همه چیز یکتا است و بدون تأیید او، هیچکس نه میتواند به او کمک کند و نه میتواند به او صدمه بزند. اگر اتفاق ناگواری هم برایش پیش بیاید میداند که نتیجه حتمأ به سودش خواهد شد و اینگونه پیشامدها را به عنوان دروس معنوی از طرف او یا دارویی برای درمان روان و روحش یا پیشگیری از یک حادثه مهمتری تلقی میکند.» ( راهنمای عملی، ص ۲۰۵)
توکل همیشه خود را به عنوان واقعیتی کاملاً متفاوت از واقعیتهای طبیعی متجلی میسازد بهخصوص در جامعهای که سنتهای تقدیس یافته ضعیف شده است؛ فرزانگان واقفاند که اصل توکل، هنوز حضوری پررنگ در زندگی دنیوی دارد، زیرا از عمق وجود انسان نشئت میگیرد.
در شرح این مفهوم، استاد با نقل داستانی از زندگانی خود، نشان میدهد که چگونه اتفاقی نامطلوب منجر به نتیجهای مطلوب میشود و با آوردن مثال ساده زیر مصداق روشنی از قانون توکل به خدا را به دست میدهد:
زبان روح
در تاریخ موسیقی به ندرت پیش میآید کسی هم در زمینهی موسیقی نابغه باشد و هم شخصیتی معنوی و متفکری ژرفاندیش باشد. برای آشنایی با شخصیت استاد الهی میتوان از مراجع زیر استفاده کرد: تألیفات او، یادداشتهای باقیمانده از آموزههای شفاهی، تجربیات شخصی، موسیقیهای ضبط شده از او و شواهد دست اول. تمامی این مدارک گواه بر این واقعیت است که استاد الهی نه تنها در نواختن موسیقی بلکه در سایر جنبهها نیز شخصیتی استثنایی است. استاد خود میگوید: در دو چیز برایم فوت وقت نشد، تنبور و سلوک معنوی. او از کودکی و در تمام دوران زندگانیاش وقتی برای خود یا دیگران تنبور مینواخت تنها هدفی که در نظر داشت ارتباط با مبدأ و وارستگی کامل از تمام تعلقات دنیوی بود.
طنین ملکوتی
ویدیوی زیر خلاصهای است از سخنرانی پروفسور ژان دورینگ در سالن موزه متروپولیتن نیویورک. او مدیر بخش مرکز تحقیقات علمی موسیقی در پاریس است. در این ویدیو پروفسور دورینگ به این موضوع میپردازد که «چرا استاد بسیاری از اوقات به جای آموزش معنوی یا پاسخ به سؤالات، موسیقی مینواخت». همچنین به برخی از ویژگیهای استثنایی موسیقی استاد الهی اشاره میکند و روشهایی برای استفاده بهینه از این موسیقی ارائه میدهد.
بررسی نظرسنجی
در نظر سنجی مربوط به سوال «آیا با گوش دادن فعال به موسیقی استاد، تأثیر ملموسی را تجربه کردهاید؟»
۸۱٪ شرکتکنندگان، پاسخ مثبت دادهاند و به موارد مختلفی اشاره کردهاند که در زیر آمده است، برخی از این موارد در اکثر کامنتها مشترک بودهاند و برخی نیر توسط تعدادی معدودی تجربه شدهاست.
۶٪ تأثیر ملموسی را تجربه نکردهاند و ٪۱۳ نیز به این موضوع فکر نکردهاند.
هدف از این نظر سنجی، تأکید بر الویت یک تجربه خاص نیست، بلکه ایجاد انگیزه برای گوش دادن فعال به موسیقی استاد و بهره بردن از آن است.
– قویتر شدن توجه و تمرکز به مبدأ حتی در مکانهای شلوغ
– کمرنگتر شدن اثرات دنیای مادی، توجه کمتر به پوچیات، موفقیت بیشتر در پس راندن افکار پارازیتی
– انگیزۀ بیشتر برای عمل به اخلاقیات، توجه بیشتر به رفتار و اعمال روزانه
– توجه بیشتر به نقاط ضعف و تمایل به مبارزه با آنها
– الویت بیشتر برای معنویات قائل شدن
– تشویق شدن برای انجام کارهای خیر و مثبت
– قوت قلب و احساس پشتیبان داشتن
– انرژی مثبت و احساس شوق و نشاط، آرامش اطمینانبخش، احساس مثبت و دلگرمی
– مؤثر بودن در تسکین اندوه حتی در سوگواری
– تقویت انرژی جسمانی بیشتر برای انجام کارهای روزمره
– کم شدن تمایل و شوق به شنیدن موسیقیهای دیگر
– اُنس به موسیقی استاد و احساس کِسل بودن در صورت گوش ندادن
– برقراری یک رابطه درونی
– تفکر بیشتر درمورد شخصیت استاد
– احساس این که این موسیقی با شخص صحبت میکند
– بهبود در وضعیت سلامتی
– بهبود کیفیت خواب
– بهبود کیفیت یادگیری و بیشتر شدن توجه و سرعت درک مطالب
– تربیت گوش برای گوش دادن به موسیقی با صدای ملایم
استاد الهی و آنچه موسیقی او به ما میآموزد

با این حال در فرانسه به این موضوع که موسیقیدانانی که برای اولین بار با موسیقی استاد آشنا میشوند چگونه آن را درک و احساس میکنند کمتر پرداخته شده بود. از این رو، در ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۲ م (۲ مهر ۱۴۰۱ش) فرانسوا دژورژ، تهیه کنندۀ برنامههای «فرانس موزیک»، از چهار نوازنده معروف در سطح جهانی، شانی دیلوکا، پاسکال آمویل نوازندگان پیانو، تیبو گارسیا نوازنده گیتار کلاسیک و میشیا فیتزجرالد نوازنده گیتار جاز دعوت کرد تا احساس خود را از شنیدن موسیقی استاد و تأثیری که بر آنها گذاشته بیان کنند. در این برنامه فیلم مستندی درباره موسیقی استاد نیز به نمایش گذاشته شد.
در زیر گزیدهای از نظرات این موسیقیدانان و فیلم مستند* آمده است.
تیبو گارسیا توضیح میدهد که در ابتدا هنگام گوش دادن به موسیقی استاد به کارهای دیگری نیز مشغول بوده و این روش اولیه او در گوش دادن به این موسیقی اشتباه بوده است. بعد از مدتی، متوجه شده با گوش دادن فعال به موسیقی استاد است که میتواند از آن بهره ببرد، ، بدین معنی که برای شناسایی و درک احساسات جدیدی که این موسیقی ایجاد میکند باید زمان صرف کرد. او با بهبود تمرکز دریافت که موسیقی استاد ارتباط نزدیکی با «حقیقت» دارد، زیرا او فقط برای خود و برای مبدأ مینواخت. این نکته، به ما امکان میدهد بهتر متوجه شویم که چرا استاد هیچگاه مایل نبود برای عموم بنوازد.
معرفی سایت راهنمای عملی
اخیراً سایت راهنمای عملی به منظور آشنایی بیشتر و دقیقتر با کتاب «راهنمای عملی: پایههای سیر کمال روحی انسان» تألیف دکتر بهرام الهی دایر شده است.
دکتر الهی در مورد هدف خود از نگارش کتاب راهنمای عملی مینویسد: « علاوه بر ارائهی راهکار عملی (اینویو) برای سیر کمال روحی انسان، پاسخ به پرسشهای همیشگی او، از مبدأ و غایت خود است.» او همچنین به خوانندگان توصیه میکند پیش از خواندن متن کتاب، ابتدا تصاویر آن را با دقت بررسی کنند و هرکس خود را فکراً در درون تصاویر ببیند، و به خود تلقین خود که مستقیماً به او مربوط میشوند.
انسان به علت عقل و اختیارش، تا در این دنیا زندگی میکند تنها یک وظیفهی اصلی بر عهده دارد و آن پرداختن به سیر کمال روحیاش است تا مقطع پایهی آن را در زمین بگذراند. سایت« راهنمای عملی» با در دسترس قرار دادن ابزارهای آموزشی مناسب در راستای این هدف گام برداشته است تا درک بهتر مطالب کتاب را میسر نماید.